Bilinçli Farkındalık ve Yarışma Kaygısı Arasındaki İlişki: Kadın Voleybolcular Üzerine Bir Araştırma
BİLİMSEL ARAŞTIRMA MAKALESİ
ÖZ
Bu araştırma, kadın voleybolcularda bilinçli farkındalık ile yarışma kaygısı arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Türkiye’deki çeşitli illerde Sultanlar Ligi’nden 36 sporcu, Kadınlar 1. Ligi’nden 87 sporcu olmak üzere toplamda 123 kadın voleybolcu (Ortyaş= 24.38±5.03) Sporcu Bilinçli Farkındalık Ölçeği ve Sporda Yarışma Kaygısı Ölçeği – Yetişkin Formu’na çevrimiçi ortamda gönüllü olarak yanıt vermişlerdir. İstatistiksel analizde SPSS 23 kullanılmıştır. Veriler, normallik sınaması sonrasında Pearson korelasyonu ve çoklu lineer regresyon yöntemi ile analiz edilmiştir. Sonuç olarak; kadın voleybolcularda bilinçli farkındalık ve yarışma kaygısı arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Bununla birlikte, bilinçli farkındalığın yarışma kaygısının negatif yönde anlamlı bir yordayıcısı olduğu ve “farkındalık, yargılamama ve yeniden odaklanma” alt boyutlarıyla birlikte yarışma kaygısının %15’ini açıkladığı görülmüştür. Kesitsel desende tasarlanmış olan bu araştırmada nedensel bir çıkarımda bulunmak mümkün olmasa da mevcut araştırma grubunda bilinçli farkındalık, yarışma kaygısı için etkili bir yol olabilir. Bu olasılığı test etmek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
ÖZET
Günümüzün rekabetçi spor dünyasında sporcuların müsabaka esnasında fiziksel becerilerinin yanı sıra zihinsel becerilerini de kullanarak dikkatlerini ilgili olana çevirebilmeleri, hızlı kararlar verebilmeleri ve iyi performans gösterirken zorluklar ve hatalarla mücadele edebilmeleri beklenmektedir. Bu beklentiler ve rekabetçi spor ortamı oyuncularda, “gerçek veya bariz bir tehlikenin yokluğunda ortaya çıkan endişe veya gerilim durumu” olarak ifade edilen kaygıya yol açabilmektedir. Spor ortamındaki kaygı “baskı altında bir görevin performansına ilişkin algılanan strese tepki olarak hoş olmayan bir psikolojik durum” olarak tanımlanmaktadır. Kaygı, her ne kadar olumsuz bir duygu olarak değerlendirilse de kaygının sporcuların performanslarında önemli bir yeri olduğu da bildirilmektedir.
Literatürde sporcular üzerinde yapılan depresyon ve kaygı, strese ilişkin bazı araştırmalar olmasına rağmen, bilinçli farkındalık ve yarışma kaygısı arasındaki ilişkinin incelendiği araştırmalara daha fazla ihtiyaç duyulmaktadır. Bu kapsamda mevcut araştırmanın amacı, kadın voleybolcularda bilinçli farkındalık ve yarışma kaygısı arasındaki ilişkiyi incelemektir. İlgili literatüre bu bağlamda katkı sağlayabileceği gibi kadın voleybolcuların performanslarının artırılması konusunda da fikir
oluşturabileceği düşünülmektedir.
Tartışma Tabloları Özet Sonrası Ektedir
Bu çalışmada; kadın voleybolcularda bilinçli farkındalık ile yarışma kaygısı arasındaki ilişki incelenerek, bilinçli farkındalığın yarışma kaygısı için anlamlı bir yordayıcı olup olmadığı araştırılmıştır. Yapılan bu çalışma; kadın voleybolcularda, yargılamamanın dışında farkındalığın, yeniden odaklanmanın ve artan bilinçli farkındalığın, azalmış yarışma kaygısı ile zayıf düzeyde ilişkisi olduğunu göstermektedir.
Baltzell, Caraballo, Chipman ve Hayden (2014) tarafından
yapılan bir araştırmada, sporcuların farkındalık becerilerinin,
hoş olmayan duyguları çözme ve rekabetle karşılaştığında odaklanmayı geliştirme yetenekleriyle ilişkili olduğunu ve bunun da oyuncuların yarışma kaygısı düzeylerini düşürdüğü raporlanmıştır.
Benzer şekilde, yapılan bir diğer ilişkisel çalışma, bilinçli farkındalık ile yarışma kaygısı arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğunu göstermiştir (Zeidabadi ve Hamboshi, 2020). Bilinçli farkındalık ve yarışma kaygısı üzerine farklı yaklaşımlar da mevcuttur. Fuentes ve Svensson (2019), yapmış oldukları çalışmalarında yarışma kaygısının, bilinçli farkındalık ile algılanan performans arasındaki ilişkiye anlamlı düzeyde aracılık etmediğini ifade etmişlerdir. Bunun sebebinin yüksek farkındalığa sahip sporcuların kaygıyı tehdit edici ve performansı zayıflatıcı olarak yorumlamamasından kaynaklı olduğunu belirtmişlerdir. Bununla birlikte, bu sporcuların belki de kaygıyı açıklıkla karşıladıklarını, kaygıdan rahatsız olmadıklarını ve kaygıya rağmen yüksek
düzeyde performans gösterebileceklerini hissettiklerini bildirmişlerdir.
Bilimsel Araştırma Makelesi’nin Tamamına Ulaşmak İçin Aşağıdaki Linki Tıklayınız
Kaynak:
